سینماهای تهران

تاریخچه و تصاویر سینماها و محل های نمایش فیلم در تهران

سینماهای تهران

تاریخچه و تصاویر سینماها و محل های نمایش فیلم در تهران

سینما باغ کتاب

سینما باغ کتاب (پردیس سینمایی باغ کتاب)

آدرس :بزرگراه شهید حقانی،ورودی کتابخانه ی ملی،باغ کتاب تهران

تاسیس:افتتاح 1396/11/25

مالک:

مدیر:سعید طباطبایی

ظرفیت:جمع 10سالن 1300نفر به شرح ذیل،سالن یک:480نفر ،سالن 

دو:193نفر ،سالن سه:50نفر ،سالن چهار:30نفر،سالن پنج:29نفر،

سالن شش:23نفر،سالن هفت:131نفر ،سالن هشت:115نفر،سالن نه:

118نفر،سالن ده:131نفر.

تلفن:88657165

سینما نور

سینما نور

آدرس : خیابان سرچشمه(مصطفی خمینی فعلی)،نرسیده به خیابان چراغ برق(امیر کبیر فعلی)،کوچه ی صیرفی پور


در تحقیقات زیادی که در محله ی سرچشمه از کسبه ی محل انجام داده  ام به نام سینما تا کنون دسترسی  نیافته ام  

ولی در این موضوع که این سینما در بالای گاراژی که نبش کوچه ی صیرفی پور فعلی واقع شده قرار داشته مطمئن 

شده ام.درب ورودی این سینما در کوچه ی صیرفی پور و چند دهنه جلوتر از خیابان بوده است.


سینما نور به روایت پرویز دوایی :

... یک سینما سر چهار راه سرچشمه بود ،شرق و شمال چهار راه نرسیده به خود تقاطع ،که گمانم اسمش سینما " نور " بود و با فیلم شزم و سر نمایش ،این فیلم سوخت و جایش بعدها انبار زغال شد ...

از کتاب : بازگشت یکه سوار ،نوشته ی پرویز دوایی ،چاپ اول ، انتشارات روزنه کار 1381 ،صفحه ی 83


سینما نور به روایت ایوب شهبازی

بازیاران نقل می کرد:منزل ما در خیابان امین حضور چهارراه سرچشمه،نبش کوچه زغالی ها قرار داشت و

نزدیک منزل استاد بنان بود.درست طبقه بالای گاراژ، سینمایی بود که متاسفانه اسمش را به خاطر ندارم.

فکر می کنم صدو هفتاد هشتاد الی دویست صندلی درب و داغون داشت.هر وقت به این سینما می رفتم 

خیلی مواظب شلوارم بودم که مبادا به صندلی گیر کند.آن وقت از تنها تفریح ام ،سینما محروم شوم! و یا 

مادرم آن را وصله پینه کند،که هیچ خوشم نمی آمد.من در این سینمای درب و داغون ،فیلم های زیادی 

دیدم که یکه سوار ،یکی از آن ها بود...

از کتاب:حکایت مردان خاکستری سینما،نوشته ی ایوب شهبازی،انتشارات روزنه کار،چاپ اول،1394،

صفحه ی 202.

سینما لونا پارک

سینما لونا پارک

آدرس : ابتدای خیابان نادری ( جمهوری )

تاسیس : 11 خرداد 1311 با نمایش فیلم دوک دوتولد


سینما لونا پارک به نقل از کتاب : تاریخ سینمای ایران 1357 - 1279 ،نوشته ی جمال امید ،چاپ اول ،بهار 1374 ،انتشارات روزنه ،صفحه 59

سینمای تازه تاسیس لونا پارک نام داشت و محلش در ابتدای خیابان نادری بود و کارش را در یازدهم خرداد 1311 با فیلم دوک دوتولد آغاز کرد . اوگانیانس با شناختی که از کاربردهای تبلیغات داشت ،پس از مذاکره با مدیر سینما ،با نمایش سردر سینما  و آفیش های تبلیغاتی فیلم های آینده ی آن ،سعی کرد کم و بیش از بار سنگین هزینه ی فیلمش بکاهد . انتخاب سینما لونا پارک و معرفی سینما در فیلمش به این لحاظ بود که به سالن سینما در فیلمش نیاز داشت و در نتیجه با این کارش ،مشکل محل برای فصل نهایی فیلم خود ،هزینه کرایه محل و برق و سایر موارد را حل کرد . ...

نخستین سالن های سینما در تهران

نخستین سالن های سینما در تهران

بخش پنجم

... خان بابا معتضدی در 1271 در تبریز متولد شد و در کودکی به همراه خانواده اش به تهران مهاجرت کرد . سینما در نوجوانی خان بابا در تهران متدرجا شکل می گیرد و او با علاقه آن را پی گیری می کند . ...

... خان بابا پس از چندی ،در فروردین 1307 با پیشنهاد کلنل علی نقی خان وزیری ،در مورد ایجاد سینمایی خاص بانوان ،به سینما داری روی آورد . سالن ،سینما صنعتی نام داشت و در خیابان لاله زار ( پشت سینما رکس ،لاله فعلی ) واقع شده بود . بهای بلیط ها 2 و 3 و 5 قران و فروش هر شب بین هفتاد تا صد تومان نوسان داشت . کارها خوب پیش می رفت تا این که نهم مهر 1307 سینما دچار حریق شد . در زمان واقعه ،سینما،فیلم دزد بغداد ( ساخته رائول والش ) را که از سینما ایران اجاره شده بود ،نمایش می داد . خسارات زیاد بود ولی خوشبختانه تلفات جانی به همراه نداشت . به این ترتیب سینمای ویژه ی بانوان تعطیل شد ...

( سینمای صنعتی پس از تعمیرات ،مدت کوتاهی نیز با نام سینما لاله زار فعالیت داشت . )

( کلنل علینقی خان وزیری در 1304 سالنی را که در اختیار داشت به صورت سینما در آورد و عنوان سینما صنعتی را بر آن نهاد . )

... معتضدی در اندیشه ی محل مناسب با دکتر آقابابیان و همسرش ،مادام آقابابوف مالکان سالنی که جهت تئاتر در میدان مخبرالدوله در اختیار داشتند - به مذاکره پرداخت و سرانجام سالن را اجاره کرد و سینما پری را افتتاح کرد... . : ( محل سینما پردیس که مدتی است تعطیل است . معتضدی درباره ی این سالن یکبار هم گفته است که سالن متعلق به مادام آقابابوف بود و با مذاکره با او سالن سینما پری را دایر کرده است . این سینما غیر از نمایش فیلم ،برنامه رقص و آواز هم داشت . برنامه افتتاحیه این سینما باراباس ،ساخته ی آبل گانس بود . فیلم را معتضدی از ژرژ اسماعیلیف به امانت گرفته بود . نکته دیگر در مورد سینما پری این است که پس از جمع کردن آن وسیله  معتضدی به لحاظ راه اندازی سینما تمدن ،سینما به مدرسه آلیانس واگذار شد تا برای کتابخانه مورد استفاده قرار گیرد . )

... در همین زمان تصمیم گرفته شد که سینمایی در جنوب شهر ساخته شود . قرار می شود که معتضدی با یاری شهربانی این سینما را در خیابان اسماعیل بزاز ( مولوی ) دایر کند . معتضدی در دفتر خاطراتش نوشته است : " ... برای آماده کردن سالن سینما در موعد مقرر ،ناچار از تعطیل سینما پری و بردن دستگاه های لازم از میدان مخبرالدوله به خیابان اسماعیل بزاز شدم ... . "

... خان بابا خان معتضدی بعدها سه سینمای دیگر در گلوبندک با نام سینما گلوبندک ،در میدان حسن آباد ،با همکاری حسن معتضدی و اسحق زنجانی با نام میهن و در خیابان شاهپور ،چهارراه مختاری با نام کشور ( که بعدا به شهره و سر آخر به اورانوس تغییر نام داد ) افتتاح کرد ...

... معتضدی با رکود فعالیت های فیلمسازی در ایران پس از 1312 نیز تقریبا از کار کناره گرفت و پس از سال ها که در سفر اروپا بود ،مدتی فقط در امر نمایش فعالیت داشت و تقریبا در دو دهه اخیر خود را بازنشسته کرده بود تا اینکه در 1365 در نود و پنج سالگی در تهران درگذشت .

ازکتاب : تاریخ سینمای ایران 1357 - 1279 ،نوشته ی جمال امید ،چاپ اول ،بهار 1374 ،انتشارات روزنه ،صفحات 30 و 31 و 32 و 33 و 39 .



نخستین سالن های سینما در تهران

نخستین سالن های سینما در تهران

بخش چهارم

علی وکیلی چهره موثر و سرشناس دیگری از نسل اول سینما داران ایران است . او هنوز هفده سال داشت ( متولد 1266 ) و در مدرسه  آلیانس درس می خواند که تجارت را تجربه کرد و تاجر موفقی شد . ...

... نخستین نشانه و مدرک حاکی از ارتباط وکیلی با سینما به 1303 باز می گردد :

" در سال 1303 من و آقای احمد لیستر برای پاره ای کارهای تجارتی به بغداد رفتیم . در این شهر یکی دو سینمای آبرومند و مجهز وجود داشت که فیلمهای نسبتا خوبی نیز نشان می دادند . چند شب بعنوان تفریح به این سینماها رفتیم . فیلم ها با این که صامت و کهنه بودند ولی چنان تاثیری بر روحیه ما دو نفر بجا گذاشتندکه همانجا تصمیم گرفتیم وسایل اینکار را خریداری  و به ایران بیاوریم .بهر حال ما دو نفر با هم شریک شدیم و مقداری فیلم ،وسایل نمایش ،عکس و غیره از بغداد خریدیم و به ایران آمدیم . در تهران آقای لیستر از همکاری و مشارکت در اینکار صرف نظر کرد و من ناچار سهم او را خریدم و به تنهایی تصمیم به تاسیس سینما گرفتم . در آن سالها بهترین سالن که در تهران وجود داشت گراند هتل ( محل فعلی تماشاخانه تهران در لاله زار ) بود . این سالن را به ماهی 40 تومان اجاره کردم تقریبا 1000 تومان هم برای خرید صندلی ،دکوراسیون و تزئینات داخلی سینما خرج کردم تا سالنی نسبتا آبرومند و مجهز بوجود آمد . بلیط ورودی در سه درجه ،یک ،دو و سه قرانی بود . در قسمت سه قرانی که بقول امروزیها لژ سینما محسوب می شد در حدود 100 و در درجات پائین تر 400 صندلی قرار داشت . از تزئینات و دکوراسیونی که امروزه در سینماها بکار رفته در سینمای ما خبری نبود . سر در ورودی آن با یک تابلو دو متری سیاه رنگ که روی آن فقط نوشته شده بود گراند سینما تزئین یافته و در راهروها و مدخل سالن نیز چند لوستر معمولی برای تامین روشنائی دیده می شد . ... "

... وقتی توجه و اقبال بانوان را به سینما شاهد شد به ایجاد سالن ویژه ای برای آنان وسوسه شد و سالن مدرسه ی دخترانه ی زرتشتیان ( خیابان نادری ،نوبهار ) را که یک بار نیز امتحان این کار را به صورت ناموفق داده بود ،افتتاح کرد . ...

... سالن وکیلی برای بانوان به دلایل نامعلومی ،علیرغم امتیازاتی که جهت بانوان قائل شده بود ،مورد استقبال قرار نگرفت و او مدتی بعد به ناچار سالن را تعطیل کرد . وکیلی که همواره در پی ابتکارات تازه ای برای کارش بود ،چند ماه بعد به فکر تاسیس سالن تازه ای برای خانم ها و آقایان تواما پیش آورد و بالکن سینمایش را اختصاص به بانوان داد .

" اعلام گراند سینما و ورود خواتین

چون موسس گراند سینما برای خدمت بنوع ،قسمتی از سالن را مخصوص خانم های محترمه نموده لذا امشب عموم اهالی را دعوت به تماشای فیلم های جدید الورود و بی نظیر خود می نماید ... "

... وکیلی ضمن آماده کردن مقدمات تاسیس سالن تازه اش ،سینما سپه ،برای ایجاد تنوع ارکستری را به استخدام در آورد که در فواصل نمایش فیلم ها - آنتراکت - آهنگ های ایرانی می نواخت . ...

... وکیلی در نیمه دوم 1309 ،پس از انتشار شماره دوم مجله  سینما و نمایشات ،چون به شدت درگیر فعالیت در شرکت های دولتی شد ،اداره ی سالن های سینما را کلا به عهده ی اسحق زنجانی گذاشت و از فعالیت های سینمایی و سینما داری کناره گرفت .

از کتاب : تاریخ سینمای ایران 1357 - 1279 ،نوشته ی جمال امید ،چاپ اول ،بهار 1374 ،انتشارات روزنه ،صفحات 28 و 29 و 30 .