نخستین سالن های سینما در تهران

نخستین سالن های سینما در تهران

بخش پنجم

... خان بابا معتضدی در 1271 در تبریز متولد شد و در کودکی به همراه خانواده اش به تهران مهاجرت کرد . سینما در نوجوانی خان بابا در تهران متدرجا شکل می گیرد و او با علاقه آن را پی گیری می کند . ...

... خان بابا پس از چندی ،در فروردین 1307 با پیشنهاد کلنل علی نقی خان وزیری ،در مورد ایجاد سینمایی خاص بانوان ،به سینما داری روی آورد . سالن ،سینما صنعتی نام داشت و در خیابان لاله زار ( پشت سینما رکس ،لاله فعلی ) واقع شده بود . بهای بلیط ها 2 و 3 و 5 قران و فروش هر شب بین هفتاد تا صد تومان نوسان داشت . کارها خوب پیش می رفت تا این که نهم مهر 1307 سینما دچار حریق شد . در زمان واقعه ،سینما،فیلم دزد بغداد ( ساخته رائول والش ) را که از سینما ایران اجاره شده بود ،نمایش می داد . خسارات زیاد بود ولی خوشبختانه تلفات جانی به همراه نداشت . به این ترتیب سینمای ویژه ی بانوان تعطیل شد ...

( سینمای صنعتی پس از تعمیرات ،مدت کوتاهی نیز با نام سینما لاله زار فعالیت داشت . )

( کلنل علینقی خان وزیری در 1304 سالنی را که در اختیار داشت به صورت سینما در آورد و عنوان سینما صنعتی را بر آن نهاد . )

... معتضدی در اندیشه ی محل مناسب با دکتر آقابابیان و همسرش ،مادام آقابابوف مالکان سالنی که جهت تئاتر در میدان مخبرالدوله در اختیار داشتند - به مذاکره پرداخت و سرانجام سالن را اجاره کرد و سینما پری را افتتاح کرد... . : ( محل سینما پردیس که مدتی است تعطیل است . معتضدی درباره ی این سالن یکبار هم گفته است که سالن متعلق به مادام آقابابوف بود و با مذاکره با او سالن سینما پری را دایر کرده است . این سینما غیر از نمایش فیلم ،برنامه رقص و آواز هم داشت . برنامه افتتاحیه این سینما باراباس ،ساخته ی آبل گانس بود . فیلم را معتضدی از ژرژ اسماعیلیف به امانت گرفته بود . نکته دیگر در مورد سینما پری این است که پس از جمع کردن آن وسیله  معتضدی به لحاظ راه اندازی سینما تمدن ،سینما به مدرسه آلیانس واگذار شد تا برای کتابخانه مورد استفاده قرار گیرد . )

... در همین زمان تصمیم گرفته شد که سینمایی در جنوب شهر ساخته شود . قرار می شود که معتضدی با یاری شهربانی این سینما را در خیابان اسماعیل بزاز ( مولوی ) دایر کند . معتضدی در دفتر خاطراتش نوشته است : " ... برای آماده کردن سالن سینما در موعد مقرر ،ناچار از تعطیل سینما پری و بردن دستگاه های لازم از میدان مخبرالدوله به خیابان اسماعیل بزاز شدم ... . "

... خان بابا خان معتضدی بعدها سه سینمای دیگر در گلوبندک با نام سینما گلوبندک ،در میدان حسن آباد ،با همکاری حسن معتضدی و اسحق زنجانی با نام میهن و در خیابان شاهپور ،چهارراه مختاری با نام کشور ( که بعدا به شهره و سر آخر به اورانوس تغییر نام داد ) افتتاح کرد ...

... معتضدی با رکود فعالیت های فیلمسازی در ایران پس از 1312 نیز تقریبا از کار کناره گرفت و پس از سال ها که در سفر اروپا بود ،مدتی فقط در امر نمایش فعالیت داشت و تقریبا در دو دهه اخیر خود را بازنشسته کرده بود تا اینکه در 1365 در نود و پنج سالگی در تهران درگذشت .

ازکتاب : تاریخ سینمای ایران 1357 - 1279 ،نوشته ی جمال امید ،چاپ اول ،بهار 1374 ،انتشارات روزنه ،صفحات 30 و 31 و 32 و 33 و 39 .